5 meter hoog: veel ruimte voor weinig geld

De stad is een plek waar van oorsprong wonen en werken, groot en klein, goedkoop en duur samengaan. Mede onder economische druk zijn typisch stedelijke gebieden verdwenen en herontwikkeld tot nette woongebieden. Veel oude gebouwen, sobere, maar vaak spannende ruimten zoals loodsen en oude schoolgebouwen, waarin bovendien ook voor weinig geld grote ruimten waren te bemachtigen, zijn verdwenen.
De gemeente Amsterdam heeft in een poging dit probleem te ondervangen het begrip broedplaatsen geïntroduceerd. Daarbij wordt vooral aan kunstenaars gedacht. Het vinden van een goede, stimulerende en goedkope ruimte is natuurlijk voor meer mensen een probleem. Wij willen een duurzaam, maar goedkoop casco ontwikkelen. Een plek waar je zo in kunt trekken, maar waar door een overmaat aan ruimte van alles mogelijk is en die een ieder geheel naar eigen wens kan invullen zo sober of chique als hij/zij maar wil.

-De ruimten zijn extra hoog: het  is mogelijk tussenvloeren aan te brengen,  binnen het bestaande volume kan zo het vloeroppervlak worden vergroot. Er zijn hoge en lage ruimten er kan gekozen worden voor een open plattegrond of juist voor kamertjes. Het scala aan mogelijkheden voor gebruik en bewoning  wordt hierdoor enorm vergroot.
-Het gebruik van de ruimten is vrij: wonen, werken, wat je maar wilt, met natuurlijk wel beperkingen aan de hoeveelheid overlast die je mag veroorzaken.
- Het casco wordt in principe gebruiksklaar, met minimale voorzieningen opgeleverd; de basisinstallatie is  ‘low tech’: zet maar eens een raam open, of trek een warme trui aan.
-De casco’s zijn schakelbaar zodat ook grotere eenheden kunnen ontstaan.

Ons concept is zeer geschikt om in te zetten daar waar de functiesplitsing wat te ver is doorgeschoten en om een herstel van de menging van wonen en werken te stimuleren. Al naar gelang de vraag kunnen er verschillende typen ontstaan.

Marian van der Waals en Ben Wellerdieck

Verbouwing Donker Curtiusstraat 125-127

Onlangs zijn onze ruimten aan de Donker Curtiusstraat verbouwd- een voorbeeld van de mogelijkheden van een dubbelhoge ruimte:

Er is makkelijk extra ruimte te maken , door de aanwezigheid van de hoge ruimte nooit te benauwd.  Tussen de verschillende plekken ontstaat een interessante ruimtelijke relatie.

********* 

De studie 5 meter hoge ruimten is onder motto '5M'  ingezonden voor de
prijsvraag Bedrijventerreinen die het aanzien waard zijn, uitgeschreven door Stichting Welstandszorg Noord Holland.  De inzending behaalde een gedeelde tweede prijs.
(maart 2005)

Toelichting bij de inzending

Nadat de laatste tijd met veel moeite het werken in woonwijken enige aandacht begint te krijgen wordt het nu tijd dat we weer kunnen wonen op bedrijfsterreinen. De monofunctionaliteit van de bedrijfsterreinen is het spiegelbeeld van de monotonie van de Vinex wijken. Er is een schreeuwende behoefte aan plekken waar mensen nog kunnen experimenteren, vrij hun gang kunnen gaan,of zoals sommigen zullen zeggen: 'wat aan kunnen rotzooien'. Bedrijfsterreinen lijken daartoe bij uitstek geschikt: de grond is goedkoop, een eerste vereiste, en je mag er meer.

We beseffen dat we de logica van de lelijkheid hier niet alleen mee tegen gaan maar ook in de kaart spelen. Wat is lelijk? We maken van de nood een deugd. Er is een groot verschil tussen leefbare lelijkheid en doodse lelijkheid. Vaak zijn die plannen waar men z’n best op heeft gedaan het ergste, een hoekverdraaiing hier een accentje daar. Willekeur en gezelligheid in plaats van dat de bestaande landschapsstructuur de basis vormt.

Als inzending voor de prijsvraag sturen we een eerder gemaakt voorstel in tot het bouwen van 5 meter hoge ruimten, ruimten die inzetbaar zijn om bedrijvigheid in woonwijken te brengen, maar vooral ook gebruikt kunnen worden om  leven op bedrijfsterreinen te genereren. Wanneer bedrijfsterreinen ook voor kleinschalige activiteiten en wonen worden gebruikt, zal er vanzelf meer zorg voor ontstaan. Het idee is ook heel goed toe te passen op de verwaarloosde terreinen waarnaar in de ‘logica van de lelijkheid’ wordt verwezen. Daarbij kunnen ook de bestaande gebouwen een nieuw leven krijgen. Gelukkig gebeurt dit soms al.

Regelgeving
Het zal in bestemmingsplannen mogelijk gemaakt moeten worden dat er (weer) bedrijfswoningen komen. Nadrukkelijk moet vastgelegd worden dat mensen niet over overlast kunnen klagen. Waarschijnlijk is in veel gevallen een zekere zonering reëel.

Onze stelling is dat bedrijfsterreinen een enorme potentie hebben als ze bevrijd worden uit hun monofunctionaliteit. Ze kunnen een proeftuin worden voor nieuwe stedelijkheid. Er kan van de ‘lelijke’ bedrijfsterreinen een nieuw elan uitgaan: de levendigheid die we zo waarderen in de oude binnensteden, maar daar ten offer is gevallen aan de autovrije koopgoten en wat dies meer zij, zou hier opnieuw kunnen ontstaan. Een schemergebied waar niet helemaal duidelijk is wat wel en niet mag is een goede broedplaats voor creativiteit.